„Być bardziej”
Wolontariat i działania charytatywne to gotowość do bycia dla innych, „bycia bardziej”. Pojawia się gotowość niesienia pomocy. Tę mogą więc nieść ludzie otwarci. Tacy, którzy potrafią zaakceptować, że ich świat nie jest jedynym; że otoczenie, w którym żyją może wyglądać zupełnie inaczej; że sytuacja, w której czasami znajduje się człowiek, nie zawsze zależy od niego.
Wolontariat to nieustanna nauka wrażliwości, działania i dzielenia się z innymi. To nauka akceptacji istnienia różnych oblicz świata, przy jednoczesnym dążeniu do jego poprawy. Wolontariat to sztuka bycia z innym i dla innego. I dlatego też naukę wolontariatu warto rozpocząć jak najszybciej.
Wiele oblicz, ten sam człowiek
Wolontariat szkolny może mieć nieskończenie wiele oblicz. Od pojedynczych, mniejszych, niejednokrotnie indywidualnych projektów, przez rozwiązania systemowe, umożliwiające uczniom realizację określonych potrzeb, a jednocześnie kształtujące ich osobowość. Nie ma co ukrywać, że trudno o lepszy sposób na wychowanie empatycznego i zaangażowanego członka społeczeństwa, niż właśnie angażowanie go w działania charytatywne czy wolontariackie.
Warto jednak pamiętać, że wolontariat powinien być wspólnym projektem dorosłych i dzieci. Czasami warto posłuchać uczniów, ich spojrzenia na rzeczywistość. Nasze doświadczenia pokazują, że jeśli tylko otworzyć uczniom drogę do artykulacji własnych pomysłów to ogromnie duża część z nich jest właśnie nakierowana na pomoc innym. Dzieci naturalnie reagują na cierpienie, problemy innych ludzi, chęcią pomocy.
W naszej szkole drzwi od sekretariatu się nie zamykają, a dzieci pojawią się z kolejnymi pomysłami dotyczącymi projektów charytatywnych. Jak to osiągnęliśmy? Punkt wyjścia do tego typu zachowań stanowiły rozmowy o empatii, samoświadomość, budowanie definicji dobrego człowieka, wizji człowieka, jakim chcemy być. To one dawały impuls do wychodzenia poza krąg, w którym czujemy się kochani, bezpieczni, zaopiekowani. To one dodawały odwagi, aby innych otoczyć takim kręgiem. I nagle okazało się, że akcje wolontariackie pojawiają się dużo częściej z inicjatywy dzieci, aniżeli dorosłych.
Wystarczy posłuchać
W naszej szkole realizujemy szereg projektów wolontariackich. Od dużych projektów typu „Szpik pozwala ujść z życiem” (serdecznie zapraszamy do udziału www.facebook.com/szpikpozwalaujsczzyciem) , w które zaangażowana jest praktycznie cała społeczność szkolna, przez projekty „lokalne”, klasowe, takie jak regularne wizyty gimnazjalistów w pobliskim domu dziecka, do projektów, które realizują 2-3 osobowe „grupy samozwańców”. Organizujemy kiermasze, odwiedzamy potrzebujących, w ramach autorskiego projektu „Choinka marzeń” spełniamy marzenia potrzebujących mieszkających w naszym pobliżu. Nie tylko te materialne, ale przede wszystkim te wynikające z potrzeby bliskości, poczucia, że ktoś zauważa Twoją osobę, twoje problemy, twoją codzienną walkę.
Jeśli chcecie zacząć swoją przygodę z działaniami wolontariackimi to do wyboru macie tak naprawdę dwie drogi. Zawsze warto zacząć od uczestnictwa w większych akcjach, organizowanych przez doświadczone w tym zakresie instytucje. Udział w projektach, takich jak „Góra grosza”, „Szlachetna Paczka” „One Day”, współpraca z PAH, CARITASem czy podobną im instytucją, wyczula na potrzeby innych i przygotowuje dzieci do samodzielnego podejmowania kolejnych projektów. Wolontariat, w przeciwieństwie do innych działań charytatywnych, z reguły ma wymiar lokalny. Buduje poczucie bliskości, więzi między obdarowywanym pomocą a tym, który jej udziela. Do tego poziomu bycia z innymi, gotowości nawiązania tego typu relacji dochodzi się z reguły małymi krokami.
Ale jest i druga możliwość. Możecie zacząć od prawdziwej mikroskali. Wolontariat może dotyczyć jednej osoby, może być prawdziwą personalizacją pomocy. Na samym początku taka pomoc nie musi być ogromna, to mogą być drobne gesty, pomoc w codziennych zmaganiach (uczeń uczniowi, potrzebujący sąsiad). Nie musicie zaczynać od makroskali. Świat prawdziwie zmieniają lokalne inicjatywy. Rolą szkoły jest stworzenie takiej przestrzeni, w której te działania, zainicjowane przez uczniów, będą miały szansę się zrealizować.
